ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ – ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Της Καίτης Τσιαμούδη

Έναν νέο ρόλο καλούνται να διαδραματίσουν οι εκλεγμένοι Δήμαρχοι της Χώρας. Από την ψήφιση του Ν. 4093/2012 “ Έγκριση Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013−2016” ουσιαστικά καταργείται ο θεσμός της Τ.Α. και μετατρέπεται σε Κρατική Υπηρεσία, ενώ οι Δήμαρχοι θα είναι κύριοι εντολοδόχοι και εκφραστές του Μνημονίου.

Η τρικομματική Κυβέρνηση θέλει συμμάχους για να βάλει σε εφαρμογή τα σκληρά μέτρα του 3ου μνημονίου, ώστε να περάσουν ευκολότερα όπως νομίζει στην κοινωνία.
Με ποιους θα συμμαχήσουν οι εκλεγμένοι αιρετοί, με την κοινωνία και τους εργαζόμενους ή με την Κεντρική Εξουσία;

Το παρατηρητήριο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑΣ των ΟΤΑ που συνιστάται στο Υπουργείο Εσωτερικών έχει ως σκοπό τη συνεχή παρακολούθηση σε μηνιαία βάση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού των Δήμων και των Νομικών τους προσώπων. Στόχος του Παρατηρητηρίου είναι η επίτευξη ισοσκελισμένων προϋπολογισμών, καθώς και απολογισμών.
Με την πρώτη ανάγνωση ο θεσμός του Παρατηρητηρίου φαίνεται ορθός μιας και διαχρονικά αν το εξετάσουμε εδώ και αρκετές δεκαετίες οι προϋπολογισμοί των Δήμων ήταν, όπως οι Δήμαρχοι και οι Διοικήσεις αποφάσιζαν, ΔΙΕΚΔΙΚΗΤΙΚΟΙ, ενώ κατ΄ ουσία ήταν διογκωμένοι – πλασματικοί, αφενός για να μπορούν να ανταποκρίνονται στις αυξημένες αρμοδιότητες που έδιναν οι εκάστοτε κυβερνήσεις στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, χωρίς την αντίστοιχη μεταβίβαση πόρων και αφετέρου για να δημιουργούν και να διατηρούν το πελατειακό σύστημα που θα τους έδινε δυνατότητα επανεκλογής .

Η Θεσμοθέτηση το 2008 της υποχρεωτικής σύνταξης Επιχειρησιακών Προγραμμάτων από τους Δήμους ήταν μια ευκαιρία ώστε να καταγραφεί και να υιοθετηθεί ένα μοντέλο βιωσιμότητας των Δήμων, σαφώς προσδιορισμένο, αφού μέσω των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων αποτυπώνονταν οι ανάγκες του τόπου, τίθονταν στόχοι, προτείνονταν λύσεις αντιμετώπισης, ορίζονταν προτεραιότητες εκτέλεσης έργων σε συνάρτηση πάντα με την οικονομική δυνατότητα των Δήμων. Επίσης προέκυπταν και οι ανάγκες στοχευμένες πλέον για δράσεις και έργα που θα έπρεπε να γίνουν και απαιτούσαν πόρους από άλλες πηγές χρηματοδότησης (Ευρωπαϊκά Προγράμματα). Και τότε οι Δήμοι βρέθηκαν απροετοίμαστοι, η πεπατημένη οδός ήταν η ευκολότερη. Κανένας από τους αιρετούς δεν θέλησε να ορθολογήσει τους πόρους και να προχωρήσει με γνώμονα τη βιωσιμότητα των Δήμων. Η πλασματική αύξηση των εσόδων ήταν η λύση όπως πάντα. Συντάχθηκαν επιχειρησιακά σχέδια από Εξωτερικούς Συνεργάτες – δαπανήθηκαν άσκοπα πόροι, για να τυπωθούν εγχειρίδια που θα κοσμούσαν τις βιβλιοθήκες των εκλεγμένων.
ΓΕΛΟΙΟ ΚΑΙ ΟΥΤΟΠΙΚΟ ΜΑΖΙ αλλά πραγματικό.

Σήμερα τα δεδομένα μας άλλαξαν. Κάτι που θα μπορούσαν οι Δήμοι από μόνοι τους να προγραμματίσουν και να εφαρμόσουν, έστω και με τους περιορισμένους οικονομικούς πόρους, μας το επιβάλλουν με κάθε αγριότητα οι κυβερνώντες.

Το ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ είναι ο νέος μας θεσμός που θα εποπτεύει, θα ελέγχει και θα προτείνει – επιβάλλει λύσεις για την οικονομική βιωσιμότητα των Δήμων. Οι αιρετοί είναι αυτοί που θα πρέπει να εκτελέσουν τις προσταγές τους.
Η διαδικασία είναι απλή οι ΟΤΑ καταθέτουν σε ηλεκτρονική μορφή τους εγκεκριμένους Προϋπολογισμούς και τα Ετήσια σχέδια δράσης τους στο Παρατηρητήριο. Ο προϋπολογισμός πρέπει να περιλαμβάνει υποχρεωτικά μηνιαίους και τριμηνιαίους στόχους, τόσο ως προς τα έσοδα όσο και ως προς τις δαπάνες. Με βάση τα μηναία στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, το παρατηρητήριο αξιολογεί και ελέγχει την πορεία εκτέλεσης του Προύπολογισμού. Σε περίπτωση που διαπιστώσει σοβαρή απόκλιση από τα έσοδα ή τις δαπάνες, κάνει επισημάνσεις, παρέχοντας ταυτόχρονα οδηγίες και μεθόδους προς αποφυγή δημιουργίας ελλείμματος. Οι Δήμοι υποχρεούνται να λάβουν υπόψη τις επισημάνσεις του Παρατηρητηρίου. Εφόσον η εκτέλεση του προϋπολογισμού εξακολουθεί να παρουσιάζει σημαντική απόκλιση σε σχέση με τους τιθέμενους στόχους και διαπιστώνεται η μη λήψη υπόψη των επισημάνσεων του Παρατηρητηρίου, μετά την έλευση 6 μηνών, οι Δήμοι υπάγονται υποχρεωτικά σε Πρόγραμμα Εξυγίανσης. Ο τρόπος υλοποίησης του Προγράμματος καθορίζεται από το Παρατηρητήριο, ενώ η ένταξη στο ανωτέρω Πρόγραμμα συνεπάγεται την υποχρέωση εφαρμογής, κατά περίπτωση μέρους ή του συνόλου, των παρακάτω συγκεκριμένων παρεμβάσεων:

α) να εξασφαλίσουν οι Δήμοι την είσπραξη των κάθε είδους απαιτήσεων τους από τρίτους και να αντιμετωπίσουν την φοροδιαφυγή,

β) να περιορίσουν τις προσλήψεις,

γ) να επιβάλουν υποχρεωτικές μετατάξεις προσωπικού,

δ) να έχουν πρόσβαση στο Λογαριασμό Εξυγίανσης και Αλληλεγγύης της Αυτοδιοίκησης του άρθρου 263, οι πόροι του οποίου διατίθενται αποκλειστικά για τη χρηματοδότηση του προγράμματος εξυγίανσης,

ε) να αυξήσουν τα ιδία τους έσοδα επιβάλλοντας φόρους, τέλη, δικαιώματα και εισφορές στους πολίτες τους,

στ) να αυξήσουν το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας για τα ακίνητα που βρίσκονται στην εδαφική περιφέρεια τους καθώς το τέλος επί των ακαθαρίστων εσόδων και παρεπιδημούντων.

Το δίλλημα είναι μεγάλο, επιβάλλεις φόρους και εισφορές, σε έναν καταπονημένο λαό που δεν διαθέτει πλέον ούτε τα βασικά για την επιβίωση του.
Δημιουργείς άγριους εισπρακτικούς μηχανισμούς για να λάβεις από τους μη έχοντες.
Οι Προϋπολογισμοί των Δήμων δεν μπορεί να είναι βιώσιμοι. Οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι (ΚΑΠ) κατά τα έτη 2009-2012 μειώθηκαν κατά 60% και οι επιχορηγήσεις για επενδύσεις (ΣΑΤΑ) μειώθηκαν κατά 55,06%, ενώ οι ανάγκες και οι απαιτήσεις πολλαπλασιάσθηκαν με τη μεταβίβαση αρμοδιοτήτων.

Η μεθόδευση από την Κεντρική Εξουσία είναι απλή, δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε στο παιχνίδι των αριθμών – επιβίωση, όπως λένε, της Χώρας- να συμμετέχουν και άλλοι – οι εκλεγμένοι αιρετοί. Η ιδιωτικοποίηση τομέων των Δήμων θα είναι επιβεβλημένη και αναγκαία λύση. Ο κύριος λόγος είναι ότι οι υπηρεσίες που δεν ενισχύονται με προσωπικό (λόγω του περιορισμού των προσλήψεων) δεν είναι δυνατόν να ανταποκριθούν στο έργο τους. Ο ευαίσθητος τομέας της καθαριότητας, της διαχείρισης του πρασίνου, πιθανόν κοινωνικές υπηρεσίες όπως οι παιδικοί σταθμοί θα είναι βορρά στα χέρια των ιδιωτών. Η εκποίηση παραδοσιακών τομέων της Τ.Α. θα έχει ως αποτέλεσμα τον περιορισμό του προσωπικού και σε συμπληρωματικές υπηρεσίες των Δήμων όπως το Λογιστήριο, οι προμήθειες, τα γραφεία προσωπικού, μισθοδοσίας κ.α. Ο επιτελικός ρόλος που δίνουν στην Τ.Α. απαιτεί πολύ μικρό αριθμό εργαζομένων, με κύρια καθήκοντά τον έλεγχο της εφαρμογής των πολιτικών των εκάστοτε διοικήσεων και την εποπτεία των αναθέσεων προς τους ιδιώτες.

Πόσο διατεθειμένοι είναι οι διοικούντες και οι εργαζόμενοι να τα αποδεχτούν.

Από την πλευρά μας ως εργαζόμενοι πόσο συνειδητοποιημένοι είμαστε, προβλέπουμε το τι ενδέχεται να ακολουθήσει. Θα λειτουργήσουμε με το σύνθημα ΟΛΟΙ ΓΙΑ ΕΝΑΝ σε έναν έντιμο αγώνα ή ως μονάδες θα προσπαθήσουμε να επιβιώσουμε για να κρατήσουμε με οποιοδήποτε τρόπο τη θέση εργασίας μας.
Θα εκποιήσουμε προσωπικές αξίες, ηθικές αναστολές για να γίνουμε αρεστοί στις διοικήσεις, μήπως και σωθούμε. Τα κριτήρια από κάθε πλευρά διαφορετικά και αμφιβόλου αντικειμενικότητας.
Ερωτήματα και προβληματισμοί προς αποφυγή σε ένα πολύ κακό σενάριο.

Βρισκόμαστε στο τέλος μίας εποχής. Η Τ.Α. κοιτίδα άμεσης δημοκρατίας, όπως πολλοί πίστευαν, αλλάζει πρόσωπο. Ο καθένας μας από όποια πλευρά και αν βρίσκεται πρέπει να αναλογισθεί τις ευθύνες του.
Η εξυγίανση του Δημοσίου είναι αποδεκτή από όλους, αλλά πρέπει να τεθούν όροι και προϋποθέσεις. Τα οριζόντια μέτρα περιορισμού του προσωπικού σε πρώτη φάση (διαδικασία διαθεσιμότητας) δεν αποδεικνύουν προθέσεις εξυγίανσης. Το ενδιαφέρον των εργαζομένων για τη δουλειά τους, η διάθεση , η εργατικότητα, η πρωτοβουλία, το φιλότιμο, η απόδοσή τους δεν μετράνε, οι άνθρωποι είμαστε απλώς αριθμοί σε μία λίστα.
2.000 εργαζόμενοι το 2012,
25.000 εργαζόμενοι το 2013
150.000 μέχρι το 2016
Οι αριθμοί τα λένε όλα – Τα θύματα πολέμου πολλά
Θα τους επιτρέψουμε;

Εργαζόμενος Ο.Τ.Α.
Ένας αριθμός προς διαθεσιμότητα – Θύμα πολέμου