ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ‘ΟΧΙ’ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ.
Του Γεράσιμου Ποταμιάνου
Τα κόκκινα δάνεια κεντρικό θέμα εξυγείανσης των τραπεζών.
Δεν υπάρχει στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης κούρεμα καταθέσεων, δήλωσε στην Βουλή ο αν. υπουργός Οικονομικών, Τ. Αλεξιάδης, κατά την συζήτηση νομοσχεδίου για την προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας σε κοινοτικές οδηγίες.
Η δήλωση γίνεται λίγο πριν την διευθέτηση του σημαντικού για τις τράπεζες θέματος των ‘κόκκινων’ δανείων και μερικές μέρες μετά την δημοσιοποίηση από τον Μ. Ντράγκι, του γερμανικού ‘όχι’ στην ευρωπαική εγγύηση των τραπεζικών καταθέσεων.
Το ζήτημα όμως αφορά την δυνατότητα που δημιουργεί η υιοθέτηση του bail-in, σε συνδιασμό με τον όγκο των μη εξυπηρετούμενων δανείων στους ισολογισμούς των τραπεζών. Δεν είναι γνωστό ότι, ενώ στην ευρωζώνη κυριαρχεί τελευταία ευρεία αμφισβήτηση της γερμανικής μεθόδευσης για προώθηση της δημοσοονομικής ένωσης, ο πρόεδρος της ΕΚΤ γνωστοποίησε την άρνηση της κ. Μέρκελ να υιοθετηθεί η ευρωπαική εγγύηση καταθέσεων. Η δημοσιοποίηση αυτή γίνεται ακριβώς την στιγμή που η Ιταλία χρειάζεται την εγγύηση, λόγω της συμφωνίας για πώληση των κόκκινων δανείων, που θα επηρρεάσει την εμπιστοσύνη σε κάποιες ιταλικές τράπεζες.
Ο Μ. Ντράγκι, στην τελευταία Σύνοδο κορυφής, υποστήριξε ότι η ΕΚΤ μόνη, παρά τα μέτρα νομισματικής πολιτικής που έχει υιοθετήσει, δεν μπορεί να δώσει λύση στο πρόβλημα στασιμότητας και αποπληθωρισμού στην Ευρωζώνη. Εισηγείται στις κυβερνήσεις μέτρα δημοσιονομικής επέκτασης για την αντιμετώπιση της κρίσης. Ομως φαίνεται ότι η πρόταση σκοντάφτει σε μια βαθειά διαίρεση των ευρωπαικών κυβερνήσεων.
Η Γερμανία κυρίως, αλλά και άλλες χώρες του ‘βορρά’ αρνούνται την προώθηση της ενοποίησης και την αμοιβαιοποίηση των βαρών, όταν πρέπει να μοιραστούν οι ‘ζημιές’ της νομισματικής ένωσης. Ομως σε πολιτικό επίπεδο, οι κυβερνήσεις του νότου και της κεντρικής ευρώπης, έρχονται αντιμέτωπες με δυσαρέσκεια και αγανάκτηση των πολιτών από τις πολιτικές λιτότητας. Καθώς οι εφαρμοζόμενες πολιτικές διευρύνουν τις ανισότητες και την φτωχοποίηση, η κοινωνική αντίδραση διαμορφώνει πολιτικά κινήματα εναντίον της λιτότητας, τα οποία συρρικνώνουν τα σοσιαλδημοκρατικά και χριστιανοδημοκρατικά κόμματα και ενισχύουν τα ξενοφοβικά/ακροδεξιά κόμματα αλλά και αντισυστημικές συμπεριφορές. Οι εξελίξεις αυτές διχάζουν τις κυβερνήσεις σε κρίσιμα θέματα, ανάλογα με την δημοσιονομική τους ευρωστία.
Μερικά από τα θέματα αυτά, περιέχονται σε προτάσεις που απορρέουν από την εισήγηση Ντράγκι στην τελευταία σύνοδο κορυφής. Αυτές περιλαμβάνουν κοινό υπουργό οικονομικών για την ευρωζώνη, κοινή εγγύηση καταθέσεων και έκδοση κοινού χρέους (ευρωομόλογα). Η Γερμανία είναι κατηγορηματικά αντίθετη στα δύο τελευταία μέτρα, παρόλο που αυτή είχε εισηγηθεί την τραπεζική ένωση. Οι εντάσεις σχετκά με την ευρωπαική εγγύηση των καταθέσεων στις συστημικές τράπεζες, εκφράστηκαν στην πρόσφατη σύνοδο, όπου η Πορτογαλία ζήτησε να περιληφθεί στην ατζέντα της επομένης συνόδου τον Ιούνιο, συζήτηση για την τραπεζική ενωση. Η γερμανίδα καγκελάριος, αρνήθηκε την συζήτηση.
Ενώ Μερκελ και Ντράγκι συμφωνούν επί της αρχής για διαρθρωτικές αλλαγές, φαίνεται ότι μέχρι τώρα έκρυβαν επιμελώς τις διαφωνίες τους για σημαντικά θέματα της ανάπτυξης και της πορείας της ευρωπαικής ενοποίησης. Μετά τις πρόσφατες μειώσεις επιτοκίων της ΕΚΤ, ο Μ. Ντράγκι μιλώντας αγγλικά αναφέρθηκε ανοικτά στην στάση ‘κάποιων ευρωπαίων ηγετών’ με τη φράση “neinzuallem” στα γερμανικά και γρήγορα μετέφρασε, ‘όχι σε όλα’, αποκαλύπτοντας την γερμανική αρνητική στάση.
Η άποψη Ντράγκι, πως η νομισματική πολιτική από μόνη της δεν είναι σε θέση να αναζωογονήσει την οικονομία της ευρωζώνης και ότι απαιτούνται μέτρα δημοσιονομικής επέκτασης με αύξηση των δημοσίων επενδύσεων, σημαίνει πως η Γερμανία καλείται να θέσει τα πλεονάσματά της στην υπηρεσία της ευρωζώνης. Την ίδια στιγμή οι ευρωπαίοι ηγέτες, ενώ συμφωνούν στην ανάγκη διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, είναι διαιρεμένοι σχετικά με το είδος των μεταρρυθμίσεων. Η βελτίωση π.χ. των διαρθρώσεων στον τομέα της γεωργίας η της μεταποίησης, τους βρίσκει όλους σύμφωνους, αλλά η μείωση των συντάξεων και η ’τιτλοποίηση’ και πώληση των στεγαστικών δανείων σε χρηματοοικονομικές εταιρίες τους διχάζει.
Εϊναι προφανές, πως η κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών θα επηρρεασθεί από την πώληση των κόκκινων δανείων σε χαμηλές τιμές. Καθώς λοιπόν το κούρεμα καταθέσεων για διάσωση τραπεζών (bail-in) τέθηκε σε ισχύ από 1/1/2016, αποτελεί απειλή για τους καταθέτες τραπεζών που δεν θα μπορούν να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις των επόμενων ‘τεστ αντοχής’. Για τον λόγο αυτό, ο Ντράγκι ζητά την ευρωπαική εγγύηση για να εξασφαλισθεί η εμπιστοσύνη στην ευρωζώνη εν όψει των πωλήσεων των κόκκινων δανείων στην Ιταλία. Η γερμανική άρνηση να συζητηθεί η προώθηση της ευρωπαικής εγγύησης των τραπεζικών καταθέσεων, θέτει σε κίνδυνο την εμπιστοσύνη.
Η επικεφαλής του εποπτικού συμβουλίου (SSM) της ΕΚΤ, Ντ. Νουί, αναφερθηκε την Τρίτη στο ενδεχόμενο κατάρρευσης μίας τράπεζας, παραπέμποντας στους νέους κανονισμούς της ΕΚΤ, σημειώνοντας ότι το bail-in μοιράζει το κόστος της διάσωσης. Την Τετάρτη, η κ.Lautenschlaeger του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, δήλωσε πως η δραστική μείωση του μεγάλου όγκου των κόκκινων δανείων, θα διαρκέσει για πολύ και θα απαιτησει πολλά συνοδευτικά μέτρα. Οι χώρες της ευρωζώνης που μπήκαν σε προγράμματα διάσωσης «μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν παράδειγμα» για τα μέτρα αυτά, συμπλήρωσε. Ενδιαφέροντα τα μαντάτα της ΕΚΤ στην επέτειο της Εθνικής Παλιγγενεσίας.